Jedną z najistotniejszych zmian jaką wprowadza nowelizacja ustawy o VAT jest rozszerzenie katalogu towarów związanych z obowiązkiem stosowania tzw. odwróconego podatku VAT. Jest to mechanizm znany podatnikom dokonującym transakcji wewnątrzwspólnotowych. Istotę tego mechanizmu stanowi zobowiązanie nabywcy, a nie sprzedawcy towaru, do rozliczenia VAT. Dla podatników nie stosujących do tej pory takiego mechanizmu, zmiana może być dość uciążliwa.
Ustawa wprowadza nowy katalog towarów, dla których procedura VAT odwróconego będzie obowiązkowa. Są to przede wszystkim urządzenia mobilne takie jak telefony komórkowe, w tym smartfony, notebooki, laptopy, tablety i konsole do gier wideo. Mechanizm odwróconego podatku VAT obejmie również nieobrobione plastyczne półprodukty z ołowiu, cynku oraz aluminium. Resort Finansów zdecydował się na takie posunięcie, ze względu na występujące przestępstwa podatkowe w handlu elektroniką. Szacuje się, iż od 2011 r. łączna suma wyłudzeń podatku VAT w tej branży może sięgać 3 mld zł. Ustawa wprowadza również przepis przejściowy, wprowadzający limit, który wynosi 20 tysięcy złotych. Odwrócony VAT dotyczy jedynie dostaw dokonanych od dnia wejścia w życie ustawy. Możliwość realizacji omawianej instytucji na rzecz podatników dotyczy tylko podmiotów będących czynnymi podatnikami VAT.
Polecamy produkt: VAT po zmianach od 1 lipca 2015 r.
W związku z wprowadzonymi rozwiązaniami podatnik musi się liczyć z utrudnieniami dotyczącymi m.in. przejścia obowiązku rozliczenia podatku VAT należnego na nabywcę towarów. To nabywca (czynny podatnik VAT) w składanej deklaracji VAT-7, VAT-7K lub VAT-7D będzie zobowiązany do wykazania kwoty podatku należnego, która będzie także stanowić kwotę podatku naliczonego.
Wprowadzenie limitu na poziomie 20.000 zł powoduje również trudności za względów praktycznych - konieczność monitorowania wartości dostaw dla każdego nabywcy i realizowanych partiami a co za tym idzie różnicowania sposobów naliczania VAT jest niewątpliwie uciążliwa i stanowi spore utrudnienie obrotu gospodarczego, szczególnie w wypadku firm mających wiele punktów na terenie całego kraju.
Jak ująć w księgach rachunkowych VAT od paliwa od 1 lipca 2015 r.
W praktyce skomplikowanym dla podatnika wydaje się być zastosowanie odwróconego podatku VAT wyłącznie w przypadku kwot powyżej 20.000 zł, również w przypadku zamówień realizowanych partiami, przy których podatnicy będą zobowiązani do dodatkowego, dokładnego monitorowania ilości przeprowadzanych transakcji oraz ustalania wartości świadczenia do momentu przekroczenia kwoty 20.000 zł oraz po przekroczeniu tej kwoty.
Nowe przepisy przewidują ponadto wprowadzenie informacji podsumowujących dla transakcji objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia, które będą składane przez sprzedawców. Na podstawie danych z tych informacji będzie można sprawdzić, czy nabywcy wywiązali się z obowiązku rozliczenia podatku. Warto podkreślić, iż jest to nowy rodzaj informacji wykorzystywany w obrocie krajowym. Do tej pory informacje podsumowujące stosowane były jedynie w przypadku transakcji unijnych.
Dokumentacja VAT po zmianach od 1 lipca 2015 r.
Nowelizacja wprowadza odpowiedzialność podatkową nabywcy towaru za zobowiązania sprzedawcy. Jest to tzw. solidarna odpowiedzialność podatkowa, która odnosi się do dostaw cyfrowych aparatów fotograficznych oraz materiałów eksploatacyjnych do drukarek.
Nowela obejmuje swym zakresem rozszerzenie zakresu listy towarów, które objęte są tzw. solidarną odpowiedzialnością podatkową oraz obowiązkiem stosowania rozliczeń miesięcznych. Nowelizacja ustawy o podatku od towaru i usług oraz Prawa zamówień publicznych uregulowała zagadnienie ulg za tzw. złe długi. Mowa o płatnościach, które nie zostały uiszczone w terminie 150 dni od upływu terminu określonego w umowie lub na fakturze. Prawo do skorzystania z ulgi przysługuje wierzycielowi, jeżeli dłużnik jest w trakcie postępowania upadłościowego lub likwidacyjnego. Ustawa nie zobowiązuje dłużnika do dokonania korekty odliczonego wcześniej podatku naliczonego. Musi być jednak spełniony warunek - przeciwko dłużnikowi toczy się postępowanie upadłościowe lub likwidacyjne, które rozpoczęło się chociażby w ostatnim 150-tym dniu liczonym od terminu płatności określonym w umowie lub fakturze.
Ulga na złe długi po 1 lipca 2015 r.
Warto również zwrócić uwagę na zmianę w stawce VAT na towary wykorzystywane do ochrony przeciwpożarowej. Stawka ta wzrosła z 8 do 23 proc. Zmiana ta jest wynikiem wyroku wydanego przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Sędziowie Trybunału stwierdzili, że Polska powinna stosować stawkę podstawową. Zmiana ta ma obowiązywać od 2016 r.
Przepisy znowelizowanej ustawy wprowadziły wyższą kaucję gwarancyjną odnośnie dostaw paliw. Wysokość minimalnej kaucji określono do 1 mln zł z 200 tys. zł, a maksymalnej do 10 mln zł z 3 mln zł.
Autor: Wioletta Kajda
Młodszy Konsultant Podatkowy. Obecnie praktykuje w katowickim biurze Russell Bedford Poland. Studentka prawa Uniwersytetu Śląskiego, od 2014 r. zdobywa praktyczne doświadczenie zawodowe współpracując z renomowanymi śląskimi kancelariami prawnymi. Specjalizuje się w tematyce prawa cywilnego i podatkowego.