Nieściągalne należności - co to jest?
Nieściągalne należności to po prostu cena towaru lub usługi albo inne zobowiązanie pieniężne, którego kontrahent nie uiścił, mimo że upłynął już termin płatności, a wierzyciel wielokrotnie go w tej kwestii ponaglał. Ze względu jednak na to, że miała miejsce jakiegoś rodzaju transakcja, a przedsiębiorca spełnił swoje zobowiązanie, jest zobligowany odprowadzić podatek od należności, którą powinien otrzymać, a której w rzeczywistości nie odebrał - czyli właśnie od nieściągalnej należności.
Nieściągalne należności a koszty uzyskania przychodu
W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych znaleźć możemy zapisy o tym, że za koszty uzyskania przychodu nie uważa się wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem takich wierzytelności nieściągalnych, które uprzednio na podstawie art. 14 zostały zarachowane jako podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym przychody należne i których nieściągalność została uprawdopodobniona. Ustawa mówi też, że za przychód z działalności uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.
Co istotne, kosztami uzyskania przychodów nie mogą być wierzytelności przedawnione. Wynika z tego jasno, że wierzytelności nieściągalne mogą być rozliczane jako koszty podatkowe tylko do chwili, w której nastąpi ich przedawnienie.
Niezapłacona faktura w kosztach uzyskania przychodów
Udokumentowanie nieściągalnych należności
Do zaliczenia nieściągalnych należności jako kosztów uzyskania przychodów niezbędne jest wykazanie, że podatnikowi z tytułu transakcji należała się zapłata i nie uzyskał jej mimo starań, a samo roszczenie nie jest przedawnione. Jako dokumenty mogące to potwierdzić ustawodawca wskazuje:
- postanowienie o nieściągalności, uznane przez wierzyciela jako odpowiadające stanowi faktycznemu, wydane przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego,
- postanowienie sądu o:
● oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub wystarcza jedynie na zaspokojenie tych kosztów,
● umorzeniu postępowania upadłościowego, gdy zachodzi okoliczność wymieniona wyżej,
● ukończeniu postępowania upadłościowego,
- protokół sporządzony przez podatnika, stwierdzający, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.
Wydatki na dokształcanie w kosztach uzyskania przychodów
Jeżeli nieściągalne należności nie są duże, wystarczy protokół sporządzony przez podatnika, w którym wskaże on, że przewidywane koszty egzekucyjne w związku z dochodzeniem wierzytelności będą równe bądź wyższe niż kwota tej wierzytelności. W przypadku większych kwot konieczne może okazać się postanowienie organu egzekucyjnego lub postanowienie sądu.
Należy pamiętać o tym, że do kwoty uzyskania przychodów z działalności gospodarczej w przypadku czynnych podatników VAT można zaliczyć jedynie wierzytelności w kwocie netto - podatek VAT nie jest włączany do przychodów należnych, więc nie może być kosztem uzyskania przychodów.
Autor: Andrzej Lazarowicz, prezes wfirma.pl