Restrukturyzacja zadłużonych firm – nowe prawo przynosi efekty

Ewolucja warunków gospodarczych uzasadniała przeprowadzenie reformy w zakresie obowiązującej od 2003 roku ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze. Dodatkowo porównanie zagadnienia upadłości z innymi państwami członkowskimi Unii Europejskiej, jednoznacznie wykazało, iż postępowanie upadłościowe i naprawcze w Polsce nie przynosiło pożądanych efektów, było stosowane stosunkowo rzadko, ale i często prowadziło do eliminowania firm z obrotu gospodarczego w związku z zaistniałymi problemami finansowymi.

Nowe prawo restrukturyzacyjne

Znowelizowane przepisy obowiązują od dnia 1 stycznia 2016 roku. Do czasu wprowadzenia przedmiotowych uregulowań, przez 10 lat funkcjonowała w Polsce przez okres dziesięcioletni ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze. Obowiązywanie przedmiotowej ustawy umożliwiło krytyczną weryfikację realizacji stawianych jej celów. Uprzednio obowiązujący akt prawny „Prawo restrukturyzacyjne i naprawcze”, pozwalał przedsiębiorcom, którzy mieli problemy finansowe na przeprowadzenie restrukturyzacji swoich zobowiązań w trybie upadłości układowej lub w trybie postępowania naprawczego.

– Problemy związane z prowadzeniem spraw na podstawie zmienionych przepisów wykazywały jednoznacznie, iż dłużna firma ubiegająca się o układ, często poddawana była bez swojej wiedzy niechcianemu procesowi likwidacji. Tym samym przedsiębiorstwa mające problemy finansowe podejmowały decyzje o samodzielnym rozwiązywaniu kłopotów, zamiast decydować się na składanie wniosków do sądu upadłościowego – wyjaśnia Robert Nogacki, założyciel Kancelarii Prawnej Skarbiec.

Nowe przepisy ustawy z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne (Dz.U. z 2016 r., poz. 1574, dalej jako: „Prawo restrukturyzacyjne”) zwiększają szansę na skuteczną restrukturyzację firm, której głównym celem jest wykorzystanie dostępnych instrumentów prawnych na wyjście z kłopotów finansowych. Obowiązujące uregulowania można porównać do gry interesów dłużnika i wierzyciela, które odbywają się według ściśle określonych zasad pod nadzorem sądu. Nie jest to jednak najłatwiejsza gra, która– wymaga ona ogromnego doświadczenia, a także zdecydowanych działań. Nie bez powodu ustawodawca w tym zakresie odsyła do przepisów kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniach spornych.

Założenia restrukturyzacji

Przepisy nowej ustawy przewidują tzw. politykę „nowej szansy” dla przedsiębiorstw, ponieważ głównym jej założeniem jest umożliwienie przedsiębiorcom wykorzystanie dostępnych procedur i instrumentów prawnych na wyjście z kłopotów finansowych, na co wskazuje art. 3 Prawa restrukturyzacyjnego. Przepis wyraźnie stanowi, iż celem postępowania restrukturyzacyjnego jest uniknięcie ogłoszenia upadłości dłużnika przez umożliwienie mu restrukturyzacji w drodze zawarcia układu z wierzycielami, a w przypadku postępowania sanacyjnego – przez przeprowadzenie działań sanacyjnych, przy zabezpieczeniu słusznych praw wierzycieli.

Powyższe wykazuje, że wprowadzona reforma przepisów ustanawia zasadę pierwszeństwa restrukturyzacji przed likwidacją. W przypadku złożenia wniosku restrukturyzacyjnego i wniosku o ogłoszenie upadłości sąd upadłościowy w pierwszej kolejności rozpozna wniosek restrukturyzacyjny firmy borykającej się z problemami finansowymi.

Zmiany ustawy należy ocenić pozytywnie zarówno z perspektywy dłużnych przedsiębiorstw, jak i oraz wierzycieli. Doprowadziły one do zapewnienia autonomii postępowań restrukturyzacyjnych i ochrony przedsiębiorstwa przed postępowaniem upadłościowym. Przepisy ustawy wprowadziły również rozwiązania, które zapobiegają możliwości wykorzystywania postępowania restrukturyzacyjnego w celu pokrzywdzenia wierzycieli. Podkreślić należy, że w sytuacji, gdy działania dłużnika, jego sposób zarządzania przedsiębiorstwem i prowadzeniem negocjacji z wierzycielami wskazuje, że jedynym jego celem jest uniemożliwienie wierzycielom prowadzenia skutecznej egzekucji – sąd zobowiązany jest odmówić otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego.

Rodzaje postępowań na gruncie nowej ustawy

Obowiązujące przepisy Prawa restrukturyzacyjnego przewidują cztery tryby możliwych postępowań restrukturyzacyjnych. Cechą wspólną każdego z nich jest dokonywanie restrukturyzacji przedsiębiorstwa w następujący sposób: w pierwszej kolejności jego zobowiązań, a następnie jego majątku, sposobu zarządzania przedsiębiorstwem oraz zatrudnienia.

Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM

Ustawodawca wskazał, że każdy z rodzajów postępowania restrukturyzacyjnego ma zapewnić możliwość wyboru formy restrukturyzacji dostosowanej do potrzeb konkretnego przedsiębiorstwa i jego sytuacji finansowej. Należą do nich:

- postępowanie o zatwierdzenie układu;

- przyspieszone postępowanie układowe;

- postępowanie układowe;

- postępowanie sanacyjne.

Do wszystkich postępowań restrukturyzacyjnych będą miały zastosowanie te same regulacje, które dotyczą zakresu wierzytelności objętych układem, propozycji układowych, zawarcia i zatwierdzenia układu i jego skutków, a także zasady zmian i uchylenia układu. Szczegółowa charakterystyka danego rodzaju postępowania restrukturyzacyjnego była przedmiotem opracowań przygotowywanych przez zespół ekspertów, na co dzień zajmujących się prawem restrukturyzacyjnym w Kancelarii Prawnej Skarbiec.

Kancelaria od 12 lat pomaga przedsiębiorcom w sytuacjach kryzysowych, a w ostatnich kilkunastu miesiącach prawo restrukturyzacyjne w znowelizowanej formie stało się jedną z kluczowych specjalizacji (obok doradztwa podatkowego i optymalizacji podatkowej). Nad skutecznym zakończeniem każdej ze spraw pracują doświadczeni eksperci odznaczający się wiedzą prawniczą i wyczuciem biznesowym. Indywidualne podejście, jak również przyczyniło się do odniesienia spektakularnego sukcesu, jakim było w postaci uzyskanie układu w postępowaniu restrukturyzacyjnym opiewającym na kwotę ponad 6 milionów złotych dla klienta kancelarii – firmy Raven Trade Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie.

To jeden z pierwszych tej wielkości układów w Polsce

Uzyskanie układu w postępowaniu restrukturyzacyjnym na kwotę ponad 6 milionów złotych poprzedzone było zaplanowaniem odpowiedniej taktyki przeprowadzenia procesu restrukturyzacyjnego, jak również przeanalizowaniem skomplikowanej pod względem formalnym dokumentacji prawnej oraz finansowej przedsiębiorstwa. W tym celu Kancelaria Prawna Skarbiec zadecydowała o powołaniu dedykowanego do prowadzenia sprawy firmy Raven Trade Sp. z o.o. zespołu prawników pod przewodnictwem mec. Roberta Nogackiego i mec. Błażeja Połcika.

Warto podkreślić, że podczas siedmiu miesięcy wielowątkowych i trudnych negocjacjach, wypracowane zostało rozwiązanie i ugoda, które zostały pozytywnie zaakceptowane przez wierzycieli. Nadrzędnym celem było jednak zabezpieczenie interesów klienta i ochrona jego majątku, jak również utrzymanie miejsc pracy.  W efekcie zawartego układu, Raven Trade Sp. z o.o. będzie miało możliwość spłaty wierzytelności publicznych w wysokości ok. 850 000 złotych na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i Urzędu Skarbowego w 84 miesięcznych ratach z 8-miesięczną karencją – co jest niezmiernie ważnym elementem zawartego układu. Co warte podkreślenia, warunki zawartego układu zagwarantowały jednocześnie utrzymanie zatrudnienia na dotychczasowym poziomie w liczbie ok. 70 osób – 120 pełnych etatów.

Dodatkowo, na 48 rat rozłożono także długi prywatne – wierzytelności wobec kontrahentów w wysokości ok. 5 200 000 złotych, które jednocześnie zostały zredukowane do 60 proc. i objęte 6-miesięczną karencją. Nie ulega wątpliwości, że tak korzystne warunki układu zapewnią firmie dalsze, nieprzerwane funkcjonowanie na rynku bez konieczności ogłaszania upadłości lub zmniejszania charakteru prowadzonej do tej pory działalności.

Autorem jest: Kancelaria Prawna Skarbiec, specjalizująca się w przeciwdziałaniu bezprawiu urzędniczemu, w kontrolach podatkowych i celno-skarbowych oraz optymalizacji podatkowej